Hala Stulecia we Wrocławiu i stacje kolei średnicowej w Warszawie to polskie przykłady architektury betonowej stanowiącej ważną część europejskiego dziedzictwa kulturowego XX wieku. Nowoczesne metody ich konserwacji opracuje międzynarodowe konsorcjum, w skład którego wchodzi 29 instytucji z 11 krajów. Projekt InnovaConcrete jest realizowany w ramach programu Horyzont 2020; jego wartość to 6,8 mln euro.

Projekt InnovaConcrete (Innovative Materials and Techniques for the Conservation of 20th Century Concrete-based Cultural Heritage), realizowany w ramach programu Horyzont 2020, został przygotowany przez międzynarodowe konsorcjum składające się z reprezentantów 29 instytucji z 11 państw (m.in. University of Cadiz, Technische Universiteit Delft, National Technical University Athens, ICOMOS, DOCOMOMO). Do współpracy zaproszono także przedstawicieli Polski – Halę Stulecia we Wrocławiu oraz Uniwersytet Łódzki. Ze strony uczelni odpowiedzialny za współtworzenie projektu jest dr inż. Błażej Ciarkowski z Katedry Historii Sztuki.

– Prace nad wnioskiem o dofinansowanie, wartego 6 mln 800 tys. euro projektu, trwały od października 2016 roku. W ostatnich dniach czerwca 2017 roku został on zaakceptowany przez Komisję Europejską. Wniosek uzyskał bardzo wysokie noty, prezentując tzw. doskonałość naukową – scientific excellence – informuje dr inż. Błażej Ciarkowski

InnovaConcrete jest multidyscyplinarnym, innowacyjnym projektem, którego zadaniem jest określenie zasad i możliwości ochrony betonowych konstrukcji stanowiących ważną część dziedzictwa kulturowego XX wieku. W tym celu utworzony został międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół zapewniający wiedzę techniczną z zakresy konstrukcji, nanomateriałów, technik symulacji, konserwacji, a także nauk społecznych i humanistycznych. Zadaniem tych ostatnich (w tym Uniwersytetu Łódzkiego) jest analiza historycznej rangi oraz wartości społecznej wyselekcjonowanych monumentów. Na wstępnych etapach badań wyróżniono kilka szczególnie istotnych grup obiektów wykonanych z betonu/żelbetu. Wśród nich wymienić należy m.in. betonowe rzeźby plenerowe Eduardo Chillidy w Hiszpanii, memoriały wojenne nad włoskim jeziorem Como oraz żelbetowe konstrukcje łupinowe powstałe po II wojnie światowej w Europie Wschodniej – w tym stacje kolei średnicowej w Warszawie.

Kolejnym obiektem, który znalazł się w projekcie jest wrocławska Hala Stulecia (dawnej Hala Ludowa) zaprojektowana przez Maksa Berga. Hala została wzniesiona w latach 1911-13, a w 2006 r. zespół jej obiektów wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Realizacja projektu rozpoczęła się 1 stycznia 2018 r. Na przestrzeni 3 lat uczestnicy projektu InnovaConcrete nie tylko będą badać betonowe i żelbetowe konstrukcje oraz wypracowywać techniczne metody ich konserwacji. Szerokiej analizie poddana zostanie społeczna i ideologiczna rola poszczególnych obiektów na przestrzeni lat, a także ich postrzeganie w czasach współczesnych. Wyniki badań będą sukcesywnie publikowane. Celem konsorcjum jest także zwiększenie świadomości społecznej wartości naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego, które stanowią XX-wieczne struktury betonowe.

(Źródło: Uniwersytet Łódzki)