Nagroda Kryształowej Brukselki  przyznawana jest od 2001 roku za sukcesy w ramowych programach badawczych i innowacyjnych Unii Europejskiej. Jest ona cenionym wśród naukowców i przedsiębiorców wyróżnieniem za ich aktywność na arenie międzynarodowej i wkład w rozwój polskiej nauki i gospodarki.

Pomysł nagradzania polskich instytucji, naukowców i przedsiębiorców narodził się w ostatnim roku realizacji 5. Programu Ramowego (1998 – 2001). Dr Andrzej Siemaszko, ówczesny dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE (w latach 1999-2014), zaproponował ustanowienie nagrody dla najlepszych i najbardziej aktywnych polskich jednostek naukowych i przedsiębiorstw, uczestniczących w programach ramowych UE. Idea ta spotkała się z uznaniem środowiska. Swoją oryginalnością zwróciła też uwagę Komisji Europejskiej, ponieważ wcześniej żaden kraj, uczestniczący w programach ramowych, nie wyszedł z inicjatywą nagradzania najlepszych ich uczestników.

Kapituła Nagrody wybiera laureatów spośród polskich uczestników Programu Ramowego Horyzont 2020 – największego w historii Unii Europejskiej programu ramowego, który ma wzmocnić doskonałość naukową i podnieść gospodarczą konkurencyjność państw członkowskich.

Nagroda przyznawana jest w trzech kategoriach, zgodnie z przyjętym regulaminem:

• nauka – uczelnie i instytuty;
• biznes – przemysł oraz małe i średnie przedsiębiorstwa;
• nagroda indywidualna.

W kategoriach instytucjonalnych (nauka i biznes) podstawą nominacji są opracowane przez KPK dane statystyczne uzyskane z Komisji Europejskiej oraz ankiety pozyskane od 10 najlepszych podmiotów w danej podkategorii, z uwzględnieniem m.in.:

• liczby realizowanych projektów,
• wartości realizowanych projektów,
• liczby koordynowanych projektów.

Kapituła Nagrody Kryształowej Brukselki ma również prawo przyznać nagrodę specjalną. Do tej pory przyznano ją pięciokrotnie. W 2004 roku uhonorowano prof. Manfreda Horvata, ówczesnego dyrektora austriackiego BIT (Bureau for International Research and Technology Cooperation) za wspieranie polskich uczestników w 5. i 6. Programie Ramowym UE oraz wkład w tworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego. W roku 2006 nagrodę otrzymał Marek Darecki, Prezes WSK PZL Rzeszów S.A. i przewodniczący Komitetu Koordynacyjnego Polskich Platform Technologicznych za pionierskie działania zacieśniające współpracę pomiędzy nauką i przemysłem. Kolejnym laureatem specjalnej Nagrody Kryształowej Brukselki został prof. Jerzy Buzek. W 2010 r. otrzymał ją za zaangażowanie w przygotowanie 7. Programu Ramowego Unii Europejskiej, wkład w rozwój inicjatyw technologicznych i konsekwentną promocję polskiej nauki. W siódmej edycji (2016) Nagrody Kryształowej Brukselski Kapituła przyznała dwie nagrody specjalne: prof. Januszowi Bujnickiemu w uznaniu aktywnego uczestnictwa w grupach eksperckich Komisji Europejskiej, w tym w ramach nowego mechanizmu doradztwa naukowego – Scientific Advice Mechanism, realizacji prestiżowych grantów ERC oraz zasług na polu wsparcia naukowców w przygotowaniu wniosków ERC oraz prof. Januszowi Hołystowi w uznaniu dla szczególnych zasług jako współzałożyciela i Prezesa Krajowej Rady Koordynatorów Projektów Badawczych UE, na polu koordynacji projektów, a także wprowadzania dobrych praktyk profesjonalnego zarządzania badaniami. W ósmej edycji, związanej z jubileuszem 20-lecia Polski w Programach Ramowych Badań i Innowacji UE specjalną Kryształową Brukselkę 2018 otrzymał inicjator i dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego PB UE w latach 1999-2014 dr inż Andrzej Siemaszko. Dziewiąta edycja Nagrody (2020), podsumowująca dobiegający końca program Horyzont 2020, zaowocowała przyznaniem Nagrody specjalnej prof. dr. inż. Tadeuszowi Burczyńskiemu – dyrektorowi Instytutu Podstawowych  Problemów Techniki PAN. Instytut przez ponad 20 lat pełnił funkcję Krajowego Punktu Kontaktowego do kolejnych programów ramowych Unii Europejskiej. W ostatnich latach prof. Burczyński był osobiście zaangażowany w strategiczne działania Krajowego Punktu Kontaktowego do H2020 prowadzone wspólnie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, agencjami i środowiskiem naukowym, co w efekcie doprowadziło do 50-procentowego wzrostu udziału Polski w programie Horyzont 2020.