Komisja Europejska zaproponowała uruchomienie pierwszego w historii programu Cyfrowa Europa i zainwestowanie w niego 9,2 mld euro, aby budżet UE na lata 2021–2027 odpowiadał na rosnące wyzwania wynikające z cyfryzacji.

Dzięki strategii jednolitego rynku cyfrowego KE stworzyła ramy regulacyjne, które są dostosowane do cyfrowej rzeczywistości. Ramy te należy uzupełnić równie ambitnym finansowaniem i inwestycjami przewidzianymi w programie Cyfrowa Europa, aby zwiększyć międzynarodową konkurencyjność UE oraz rozwijać i wzmacniać strategiczne zdolności cyfrowe Europy. Te kluczowe zdolności obejmują wysokowydajne systemy obliczeniowe, sztuczną inteligencję, cyberbezpieczeństwo i zaawansowane umiejętności cyfrowe, a także zapewnienie ich szerokiego wykorzystania i dostępności w gospodarce i w społeczeństwie, zarówno w przypadku przedsiębiorstw, jak i sektora publicznego.

Propozycja Komisji koncentruje się na pięciu obszarach:

• Superkomputery – kwota w wysokości 2,7 mld euro zostanie przeznaczona na finansowanie projektów służących opracowywaniu i wzmacnianiu superkomputerów i przetwarzania danych w Europie, co ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju wielu obszarów – od opieki zdrowotnej i energii ze źródeł odnawialnych, po bezpieczeństwo samochodów i cyberbezpieczeństwo. Proponowane finansowanie zapewni skuteczniejsze i bardziej powszechne wykorzystanie superkomputerów zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, w tym w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Program Cyfrowa Europa dążyć będzie do stworzenia do roku 2022/2023 światowej klasy superkomputera i infrastruktury danych o eksaskalowej zdolności obliczeniowej (miliard miliardów (lub 1018) obliczeń na sekundę), a do roku 2026/2027 systemów o zdolności przekraczającej eksaskalę, wyposażając tym samym UE we własne niezależne i konkurencyjne zasoby technologii, wspomagając osiągnięcie doskonałości w domenie aplikacji i zwiększając dostępność i wykorzystanie superkomputerów. Planowane inicjatywy będą opierać się na europejskiej strategii na rzecz superkomputerów, która pomoże UE osiągnąć postęp w wielu dziedzinach, począwszy od opieki zdrowotnej i energii odnawialnej, po bezpieczeństwo samochodów i bezpieczeństwo cybernetyczne.

• Sztuczna inteligencja – planuje się, że kwota w wysokości 2,5 mld euro zostanie przeznaczona na rozpowszechnianie sztucznej inteligencji w całej europejskiej gospodarce i społeczeństwie. Budżet ten opiera się na europejskim podejściu do sztucznej inteligencji przedstawionym w dniu 25 kwietnia 2018 r. Ma ono na celu pobudzenie inwestycji, aby jak najlepiej wykorzystywać sztuczną inteligencję, a jednocześnie uwzględniać zmiany społeczno-gospodarcze z nią związane i zapewniać odpowiednie ramy etyczne i prawne. Program Cyfrowa Europa umożliwi lepszy dostęp organów publicznych i przedsiębiorstw, zwłaszcza tych najmniejszych, do obiektów badawczych i do przeprowadzania eksperymentów w dziedzinie sztucznej inteligencji w państwach członkowskich. Zwiększenie inwestycji w badania naukowe i innowacje w ramach programu Horyzont Europa pozwoli natomiast pozostać UE w światowej czołówce, jeżeli chodzi o postęp naukowo-technologiczny w dziedzinie sztucznej inteligencji. Komisja proponuje opracowanie wspólnych „europejskich bibliotek” algorytmów, które byłyby dostępne dla wszystkich, aby pomóc sektorowi publicznemu i prywatnemu w identyfikowaniu i nabywaniu takich rozwiązań, które najlepiej odpowiadałyby ich potrzebom. Otwarte platformy i dostęp do przestrzeni danych przemysłowych w zakresie sztucznej inteligencji zostaną udostępnione w całej UE za pośrednictwem ośrodków innowacji cyfrowych, zapewniających małym przedsiębiorstwom oraz lokalnym innowatorom obiekty badawcze i potrzebną wiedzę.

• Cyberbezpieczeństwo i zaufanie do technologii – 2 mld euro zostaną zainwestowane w ochronę gospodarki cyfrowej, społeczeństwa i demokracji w UE poprzez budowanie cyberobrony i unijnego sektora cyberbezpieczeństwa, finansowanie najnowocześniejszych urządzeń i infrastruktury cyberbezpieczeństwa, a także wspieranie rozwoju niezbędnych umiejętności i wiedzy. Wniosek opiera się na szeregu środków w zakresie cyberbezpieczeństwaprzedstawionych we wrześniu 2017 r. oraz na pierwszych ogólnounijnych przepisach w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, które weszły w życie w maju 2018 r.

• Umiejętności cyfrowe – dzięki inwestycjom w wysokości 700 mln euro obecni i przyszli pracownicy będą mieli możliwość łatwego zdobywania zaawansowanych umiejętności cyfrowych poprzez długo- i krótkoterminowe kursy szkoleniowe oraz staże w trakcie pracy, niezależnie od tego, w jakim państwie członkowskim zamieszkują. W ramach programu Cyfrowa Europa ośrodki innowacji cyfrowych będą realizować programy mające na celu udzielenie małym i średnim przedsiębiorstwom oraz administracji publicznej pomocy w wyposażeniu ich pracowników w niezbędne zaawansowane umiejętności, tak aby mogli uzyskać dostęp do nowych możliwości oferowanych przez superkomputery, sztuczną inteligencję i cyberbezpieczeństwo.

• Zapewnienie szerokiego wykorzystania technologii cyfrowych w całej gospodarce i w społeczeństwie – kwota w wysokości 1,3 mld euro zapewni cyfrową transformację administracji publicznej i usług użyteczności publicznej oraz ich interoperacyjność w całej UE, a także ułatwi wszystkim przedsiębiorstwom, w szczególności MŚP, dostęp do technologii i know-how. Ośrodki innowacji cyfrowych będą stanowić „punkty kompleksowej obsługi” dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz administracji publicznej, zapewniając dostęp do wiedzy technologicznej i obiektów do przeprowadzania eksperymentów, jak również porady, aby jak najlepiej ocenić biznesowe projekty w zakresie transformacji cyfrowej. Sieć ośrodków innowacji cyfrowych uzyska wsparcie, tak aby zapewnić jak najszerszy zasięg geograficzny w całej Europie. Ośrodki innowacji cyfrowych są obecnie jednym z kluczowych elementów strategii cyfryzacji europejskiego przemysłu.

Dalsze działania

Aby środki UE mogły zacząć jak najszybciej przynosić praktyczne rezultaty, niezbędne jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie ogólnych wieloletnich ram budżetowych UE i powiązanych wniosków sektorowych.

Biorąc pod uwagę pilny charakter sytuacji oraz skalę wymaganych inwestycji, istnieje silna potrzeba interwencji na poziomie UE w celu wspólnego finansowania i koordynacji działań na skalę umożliwiającą sprostanie wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową. Powinno to zapewnić pełne wykorzystanie korzyści wynikających z nowych technologii cyfrowych.

Nierozwiązanie problemu luki inwestycyjnej niesie ze sobą ryzyko osłabienia zdolności innowacyjnych UE oraz konkurencyjności jej przemysłu.

Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie przyszłych wieloletnich ram budżetowych umożliwi płynne przejście z obecnych wieloletnich ram budżetowych (2014–2020) do nowych, a także zapewni przewidywalność finansowania z korzyścią dla wszystkich.

(Źródło: KE)