Angażując młodych ludzi w badania nad ssakami morskimi, finansowany w ramach unijnego programu Horyzont 2020, projekt MARINE MAMMALS ma za zadanie wzbudzać ich zainteresowanie karierą w dziedzinie nauki, technologii, inżynierii i matematyki. Długofalowym celem jest zapewnienie Europie wystarczającej liczby naukowców w przedmiotach związanych z naukami ścisłymi i przyrodniczymi, niezbędnej do utrzymania konkurencyjności w świecie. Partnerami w projekcie są dwie fundacje z Polski: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i WWF Polska.

Zainteresowanie przedmiotami STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) wśród młodzieży maleje od kilku lat, co sprawia, że coraz mniej jest na uczelniach osób kontynuujących karierę naukową.  Aby odwrócić ten trend i zachęcić młodych ludzi do podejmowania kariery naukowej, w ramach finansowanego ze środków UE projekt MARINE MAMMALS opracowywane są szkolenia dla nauczycieli oraz organizowane szkoły letnie dla uczniów w wieku 10-18 lat, a także studentów studiów licencjackich i magisterskich. W zachęcaniu młodzieży do zainteresowania się badaniami pomagają ssaki morskie, takie jak wieloryby i foki.

Kursy i szkoły letnie są oferowane bezpłatnie i umożliwiają uczestnikom korzystanie z materiałów projektowych we współpracy z naukowcami, pomagając im zdobywać doświadczenie badawcze. Szkoły mogą również wypożyczać „pudełka ekspedycyjne” zawierające narzędzia i instrukcje dotyczące praktycznych działań naukowych w ramach niezależnych projektów.

– Przeszkoliliśmy ponad 270 uczniów w trwających od 3 do 5 dni letnich szkołach i ponad 400 nauczycieli na kursach – mówi koordynatorka projektu Katrin Knickmeier z Kiel Science Factory w Niemczech. – Wstępne wyniki oceny pokazują, że po tych szkoleniach nauczyciele czuli się znacznie bardziej kompetentni do poruszania tematów badawczych – dodaje Knickmeier. Jej zdaniem, uczniowie mają większą świadomość tego, co robią naukowcy. – Dowiedzieli się, że dociekliwość jest istotną cechą nauki i że praca badacza wymaga również umiejętności zarządzania i kreatywności – mówi koordynatorka projektu.

Kursy dla nauczycieli i szkoły letnie odbywają się w czterech z pięciu uczestniczących w projekcie krajów: w Danii, Niemczech, Polsce i Szwecji oraz na Korsyce dla uczestników z Belgii. Projekt obejmuje dziewięć naukowych i edukacyjnych instytutów badawczych oraz organizacje pozarządowe.

Podczas wykładów i warsztatów nauczyciele dowiadują się o ekologii i biologii ssaków morskich oraz o tym, jak wpływają na nie działania ludzkie. Tematy obejmują fizjologię nurkowania, akustykę, interakcje z rybołówstwem, zaśmiecenie plastikiem oceanów i zanieczyszczenie chemiczne.

Studenci biorą udział np. w badaniu hałasu za pomocą mikrofonów podwodnych, badaniu szkieletu morświna i odkrywaniu czynników przyczyniających się do tego, że wieloryby „popełniają samobójstwa”, wypływając na plaże.

Opracowując materiały dydaktyczne, MARINE MAMMALS czerpie z istniejących materiałów i dostosowuje je do potrzeb uczniów.. Materiały dydaktyczne są tłumaczone na wszystkie języki krajów uczestniczących w projekcie i mogą być używane w połączeniu z krajowymi programami nauczania. Obejmują one karty pracy dotyczące fizjologii ssaków morskich, „dźwięk akustyczny”, akustykę podwodną, ​​eksperymenty z budową szkieletu morświna i transmisję z katastrofy statku.

W ramach projektu powstają również cyfrowe materiały dydaktyczne, takie jak interaktywny plakat, animacje 3D i podcasty, które docierają do szerszej publiczności i wspierają rozwój działań dla osób z różnych środowisk i grup wiekowych.

W podcastach naukowcy opowiadają o tym, w jaki sposób rozpoczęli karierę naukową, o swojej codziennej pracy i tematach badawczych, a także o sposobach, które MARINE MAMMALS wykorzystuje do pobudzania zainteresowania uczniów. Mówią też co młodzi ludzie powinni wziąć pod uwagę wybierając karierę naukową.

Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i jej partner – Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego im. Profesora Krzysztofa Skóry brali udział w opracowaniu materiałów szkoleniowych, zorganizowaniu i przeprowadzeniu trzech dwudniowych szkoleń dla 70 nauczycieli z Polski i jednego międzynarodowego szkolenia dla 20 nauczycieli. Ponadto w ramach projektu Fundacja wraz ze SMIOUG zorganizowała i przeprowadziła trzy letnie szkoły dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Zajęcia teoretyczne i praktyczne odbywały się w Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry w Helu. W planach jest jeszcze sympozjum naukowe dla 200 uczestników.

Projekt zakończy się w sierpniu 2019 r. Trwają przygotowania do planowanych na marzec i kwiecień 2019 konferencji dla 200 uczniów i nauczycieli z każdego kraju uczestniczącego. Całość projektu zwieńczy końcowa konferencja w czerwcu 2019 r. podczas której zaprezentowane zostaną rezultaty projektu.

*****************

Tytuł: Using marine mammals for making science education and science careers attractive for young people

Akronim projektu: MARINE MAMMALS

Kraje uczestniczące: Niemcy (koordynator), Belgia, Dania, Polska, Szwecja

Całkowity budżet: 1 797 420 euro

Dofinansowanie z UE: 1 797 420 euro

Okres trwania projektu: 1 września 2016 – 31 sierpnia 2019

Program: Horyzont 2020, Nauka z udziałem społeczeństwa i dla społeczeństwa.